Bootcamp heelkunde voor startende ASO’s

Door Els Callewier, eventmanager ITCIT

In september 2019 organiseerde ITCIT voor het eerst een chirurgische bootcamp. De deelnemers waren pas afgestudeerde artsen die starten met hun opleiding heelkunde of gynaecologie.

Het bootcamp heelkunde 2019 was een succes en werd dus opnieuw georganiseerd in september 2020. De 2de editie was uitgebreider in tijd en doelgroep. 24 startende arts-specialisten in opleiding (ASO’s) in de disciplines heelkunde, gynaecologie, orthopedie en urologie werden gedurende 5 dagen intensief voorbereid op hun assistentschap.

ASO’s kregen op die manier de kans om al heel wat vaardigheden te oefenen in een veilige omgeving alvorens ze, enkele weken later, in de praktijk zouden terecht komen. Simulatie werd op verschillende manieren ingezet om een relevante, high-fidelity leeromgeving te creëren.

Alle trainingen werden gegeven in samenwerking met artsen en verpleegkundigen van het Universitair Ziekenhuis Gent en met trainers van de Arteveldehogeschool Gent.

Van de ASO’s werd een individuele voorbereiding verwacht via e-learning en video’s. Op die manier konden ze zich tijdens het bootcamp helemaal focussen op het praktisch oefenen van de vaardigheden. In het programma kwamen zowel technische vaardigheden als essentiële niet-technische skills aan bod.

Er ging veel aandacht naar communicatievaardigheden. ASO’s oefenden in rollenspelen hoe ze goed kunnen overleggen met hun supervisor, vb. als ze van wacht zijn, aan de hand van het ISBARR-model dat in het ziekenhuis wordt gebruikt.

Er werd ook, in samenwerking met Arteveldehogeschool, getraind met de SimMan. Deze pop laat toe om in zeer levensechte omstandigheden situaties te simuleren. Door de samenwerking met Arteveldehogeschool kon er ook interdisciplinair getraind worden, wat de leeromgeving nog meer levensecht maakte. Twee studenten verpleegkunde van de Arteveldehogeschool trainden samen met 2 assistenten van het bootcamp. Er werden telkens chirurgische casussen gesimuleerd. Belangrijk hierbij was de debriefing waar ook diep werd ingegaan op de niet-technische vaardigheden in de simulatie-oefening, aan de hand van de CRM-principes.

De workshop ‘Operation notes’ werd ook goed onthaald. Het bood de ASO handvaten aan zodat ze een paar weken later in de praktijk konden zorgen voor goede operatie-verslagen met de noodzakelijke informatie.

Er waren ook heel wat trainingen voor het verwerven van technische skills. Chirurgische procedures worden vaak minimaal invasief uitgevoerd. De basisvaardigheden voor laparoscopische en thoracoscopische procedures kunnen eerst geoefend worden via virtual reality zodat de handelingen in de eigenlijke patiënt efficiënter en veiliger kunnen gebeuren. Elke groep kreeg 4 uur de tijd om te trainen met een  simulator die laparoscopische vaardigheden in een virtuele wereld aanleert. Ze kregen verscheidene oefeningen waarbij de tijd, afgelegde afstand van de laparoscopische instrumenten en gemaakte fouten objectief gemeten werden en vergeleken werden met een te bereiken bekwaamheidsniveau.

Daarop verder bouwend kreeg elke groep ook een training laparoscopisch hechten op een laparoscopische box trainer. Gedurende een voormiddag oefenden ze hun hechtingsvaardigheden op suturing pads.

Een belangrijk onderdeel van de bootcamp waren ook de trainingen in CETRAS (Centre for Training and Research in Anatomical Sciences). ASO’s konden gedurende 2 halve dagen oefenen op menselijke lichamen. Ze voerden chirurgische ingrepen uit die ze eerst thuis al bestudeerd hadden via video’s. De chirurgische procedures waren aangepast per discipline.

Opdat de trainingen voor elke groep ASO’s zo relevant mogelijk zou zijn voor wat ze enkele weken later zouden doen in de klinische praktijk, was er in het programma ook ruimte voor specifieke workshops per discipline, vb osteosynthese voor ASO’s orthopedie, het plaatsen van een spiraaltje voor ASO’s gynaecologie…

Bootcamp wordt door de assistenten zeer positief onthaald, het is dan ook een unieke kans voor hen om een aantal vaardigheden te oefenen in een high-fidelity leeromgeving. Op deze wijze zullen zij reeds voor hun opleiding al een aantal vaardigheden beheersen en ondervinden ze ook het belang van vaardighedenonderwijs. Het stimuleert hen om gedurende hun opleiding alle kansen te grijpen die ze krijgen om zich praktisch verder te ontwikkelen. Bootcamp zal dan ook jaarlijks herhaald worden.